Dział Etnologii dokumentuje kulturę ludową, plebejską i mieszczańską Polski ze szczególnym uwzględnieniem Górnego Śląska oraz terenów obejmujących obszary II Rzeczypospolitej.

Tworzymy i powiększamy kolekcje muzealne. Czynimy to drogą zakupów terenowych dokonywanych w czasie badań etnograficznych, zakupów od prywatnych oferentów, na aukcjach internetowych, na targach staroci, w antykwariatach i domach aukcyjnych. Przyjmujemy też przekazy oraz darowizny. Niektóre z kolekcji stanowią kontynuację zbiorów przedwojennych, tworzonych w latach 1927–1939 przez dr. Tadeusza Dobrowolskiego, dyrektora Muzeum Śląskiego, oraz kolektorów Jerzego Langmanna, Longina Malickiego czy Mieczysława Gładysza, choć odzyskane po wojnie zabytki znajdują się w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.

Zbiory Działu Etnologii liczą ponad 11 000 obiektów. Zdecydowana większość zabytków pochodzi z okresu od połowy XIX do l. 70/80. XX w.  Najstarsze to siedemnastowieczny obraz na płótnie przedstawiający Matkę Boską Różańcową, srebrne spinki oraz guzy jabłonkowskie datowane na przełom XVII/XVIII w., haftowana chusta opolska, formy piernikarskie oraz malowane szafy śląskie pochodzące z XVIII w.

Posiadamy  kolekcje:

• strojów  ludowych  z różnych części Górnego Śląska (strój rozbarski, pszczyński, cieszyński, górali śląskich, raciborski, opolski), a także strój wilamowski i huculski,
• sztuki ludowej,
• jubilerskich wyrobów cieszyńskich,
• kostiumów, masek i rekwizytów obrzędowych,
• wyrobów rękodzieła huculskiego i przedmiotów, które trafiły na Śląsk wraz z przesiedleńcami,
• mebli i sprzętów,
• narzędzi rolniczych  i rzemieślniczych,
• przedmiotów gospodarstwa domowego i zdobnictwa wnętrz,
• przedmiotów związanych  z górnictwem,
• pamiątek rodzinnych,
• dewocjonaliów,
• przedmiotów reklamowych,
• zabawek,
• przedmiotów ilustrujących  kulturę miejską,
• kolekcję etnograficzną Mieczysława Gładysza (1903–1984), profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego,  kolektora Muzeum Śląskiego, który współtworzył przedwojenne zbiory etnograficzne, penetrując przede wszystkim tereny Śląska Cieszyńskiego wraz z częścią zaolziańską   oraz  Śląska Opolskiego.

Poza wymienionymi kolekcjami w zbiorach Działu Etnologii znajduje się wiele innych przedmiotów ilustrujących życie społeczne, duchowe i materialne mieszkańców Górnego Śląska oraz terenów sąsiednich.

Kierownik Działu Etnologii: Krystyna Pieronkiewicz-Pieczko

Strój

Pamiątki rodzinne

Obrazy fabryczne

Zabawki

Wyposażenie gospodarstwa domowego i wystrój wnętrz

Etykiety zapałczane

Dewocjonalia

Rzeźba