CIEMNA STRONA WĘGLA to prezentacja z obszaru designu krytycznego, który poprzez niekonwencjonalne potraktowanie węgla kamiennego (jako materiału, a nie paliwa), pozwala zakwestionować status quo. Seria obiektów dzięki zmianie sposobu postrzegania węgla, ma za zadanie przybliżenie problematyki związanej ze spalaniem węgla szerszej publiczności.

Powstałe obiekty skłaniają bardziej do zadawania pytań niż udzielania odpowiedzi. Dodatkowo ich wątpliwa funkcjonalność kłóci się z oczywistym przeznaczeniem. Wierzymy, że właśnie ten brak użyteczności jest kluczem do wzbudzenia refleksji, a także, być może, początkiem dyskusji na temat odpowiedzialności projektanta i roli pojedynczego człowieka w przyczynianiu się do powstrzymania zmian klimatycznych. Prezentacja zwiększa świadomość konsekwencji, które niesie ze sobą ingerowanie ludzi w świat naturalny i skłania do zastanowienia, czy ten potencjalnie przyszły świat, jest tym, w którym chcielibyśmy żyć.

KLOCKI

Klocki z węgla mogą wywoływać pewnego rodzaju niepokój. Czy materiał wykorzystany do ich wykonania jest bezpieczny dla dziecka? Czy dziecko powinno się bawić czarnymi przedmiotami? Czy wreszcie dziecko powinno mieć kontakt z “brudnym” węglem? Jednak – potraktowane bardziej metaforycznie – stawiają pytanie o to, czy kilka rodzajów czarnych brył pozwala na stworzenie realnej scenerii do zabawy, na przykład w dom lub w miasto?

A co, jeśli dzięki naszym działaniom rzeczywistość stała się możliwa do odwzorowania tylko za pomocą kilku czarnych, prostych bloków? Nie ma w niej już miejsca na mosty, bo nie ma rzek. Ale nie ma też miejsca na różnorodność, gdyż zanieczyszczenia spowodowane spalaniem węgla, dawno ją zabiły.

Klocki z węgla artykułują i wzmacniają lęk przed „czarną przyszłością”, powodując refleksję nad tym, czy na pewno jest to przyszłość, której chcemy dla nas lub dla naszych dzieci. Czy jest to zestaw, który kupilibyśmy do zabawy, kierując się wyłącznie estetyką produktu? Czy „mniej” (koloru, kształtu) na pewno w każdym przypadku znaczy „więcej”?

URNA

Węgle kopalne to skały osadowe pochodzenia organicznego, które tworzyły się w szczególnych warunkach klimatycznych w wyniku rozkładu materiału roślinnego. W ziemi pełnią ważne funkcje ekologiczne, poprawiając strukturę i właściwości sorpcyjne gleb. Powstawanie złóż węgli kopalnych było procesem długotrwałym i niezwykle skomplikowanym. Obliczono teoretycznie, że na utworzenie pokładu węgla o grubości 1m potrzeba było około 1200 lat.

Urna wykonana z węgla kamiennego z jednej strony symbolizuje śmierć każdej formy życia w wyniku naruszania przez ludzkość stałych cykli przyrody. Materiał, z którego wykonano naczynie zmienia swe znaczenie: z pierwiastka życia węgiel staje się źródłem zagłady, która czeka ziemię, jeśli człowiek nadal będzie spalał zawierające go kopaliny. Ponadto, urna przeznaczona do złożenia w ziemi sugeruje, że jest to najlepsze miejsce dla węgla i tam powinien spoczywać.

ŚWIECA

Większość zapachów zawartych w środkach czystości i wszelkich odświeżaczach, mimo swego chemicznego charakteru, nosi nazwy nawiązujące do aromatu owoców, kwiatów czy też lasu, górskiego powietrza, morskiej bryzy – nazwy nawiązujące do natury.

Świeca o zapachu naturalnym także czerpie inspirację z natury. Jednak w tym wypadku sygnalizuje jej słabą kondycję, przejawiającą się w powietrzu złej jakości. Po zapaleniu świecy nie poczujemy przyjemnego zapachu świerkowego lasu czy rozkwitłej łąki. Powietrze wypełni się mdłą, duszącą wonią smogu, a knot będzie kopcił. Okazuje się, że natura, której człowiek jest częścią, poddana jego porządkom, przestaje być mile widziana w domu.

Ciemna strona węgla

3-31.12.2018

Muzeum Śląskie ul. T. Dobrowolskiego 1 / budynek administracyjny, poziom O

________________________

MICHALINA JASIŃSKA (ur. 1991) – z wykształcenia filozofka, tegoroczna absolwentka poznańskiej School of Form na kierunku wzornictwo. W pracy projektowej interesuje ją bardziej poszukiwanie problemów i zadawanie pytań niż dostarczanie gotowych odpowiedzi. Projektantka produktu, wnętrz oraz grafiki.

ŁUKASZ LISOWSKI (ur. 1984) – absolwent poznańskiej School of Form. Studiował muzykologię i kulturoznawstwo na UAM. Zawodowo łączy projektowanie z rzemieślniczymi umiejętnościami pracując w drewnie i metalu. Wieloletnia praktyka w pracy z materią wciąż stanowi dla niego główne źródło inspiracji.