W 60 minut dookoła świata

Gdzie rośnie pieprz? Kto żyje w tipi? Czy sny mogą być prawdziwe? Odpowiedzi można odnaleźć w zabytkowym budynku stolarni, skąd trafimy do świata niezwykle poczytnych powieści autorstwa Alfreda Szklarskiego. Inspirując się postacią Tomka Wilmowskiego, młodego bohatera powieści Alfreda Szklarskiego, zaprojektowano miejsce, w którym odkrywamy świat za pomocą zmysłów i twórczych wyzwań. Dzieciom, które staną przed koniecznością rozwiązania zagadki, gdzie zniknął Tomek, w poszukiwaniach pomoże edukator.

Zabawa z obrazami

Czym różni się portret od autoportretu? Czy rekwizyty mówią nam coś o osobie portretowanej? Czy można namalować pejzaż w mieście? Czy kwiaty mogą znaleźć się na obrazie z martwą naturą? Zajęcia poprzez zabawę wprowadzają w tematykę malarstwa. Ich celem jest przybliżenie uczestnikom podstawowych gatunków malarskich. Rozmowom przy dziełach sztuki o różnorodnej tematyce towarzyszą aktywności takie jak układanie puzzli z dziełami sztuki i kolorowanie wybranych reprodukcji ze zbiorów muzeum.

Co artysta miał na myśli?

Jakich przedmiotów można użyć do stworzenia obrazu? Co inspiruje artystów współczesnych? Czy stare drzwi, pralka lub lodówka mogą być prezentowane na wystawie muzealnej? Poprzez zabawę i kreatywne ćwiczenia, uczestnicy poznają wybrane dzieła z czasowej wystawy sztuki współczesnej „Poza Edenem”. Dzieci  dowiedzą się, co stanowiło inspirację dla artystów, którzy tworzyli swoje prace na desce, płótnie czy papierze – ale czy tylko na takich materiałach? Podczas lekcji poznamy najciekawsze dzieła, które powstały przy użyciu nietypowych przedmiotów i spróbujemy wspólnie rozwikłać zagadkę – „Co artysta miał na myśli?”.

Baśnie śląskie

Kogo można spotkać wśród węglowych skał w kopalni? Co znajduje się w podwodnym pałacu Utopka? Jaka jest tajemnica Meluzyny? Uczestnicy zajęć przenoszą się w świat wyobraźni i wsłuchują w śląskie baśnie czytane i opowiadane przez edukatora. Dzięki oddziaływaniu przestrzeni – zajęcia odbywają się w otoczeniu obrazów przedstawiających krajobraz i kulturę regionu – na wiele sposobów poznają tradycyjne opowieści z regionu, na przykład o Skarbniku, Utopku i Meluzynie. Pod koniec zajęć każde z dzieci wykonuje ilustrację do usłyszanej baśni.

Opowiedz mi historię…

Jakie przedmioty pomagają nam poznać historię naszej rodziny? Czym jest legenda? Kto zna się na tradycjach i strojach regionalnych? Kto wydobywa „skarby z ziemi”? Zajęcia pomagają zrozumieć oś czasu i postęp, a także tłumaczą rolę archeologa, etnologa i historyka w opisie wydarzeń i życia minionych lat. Zajęcia kończą się ręcznym kolorowaniem reprodukcji starej pocztówki.   

Klasy IV-VI

Od Masajów do Jakutów

Podczas aktywnego zwiedzania w grupach i przy wykonywaniu różnorodnych, angażujących intelekt i zmysły ćwiczeń z kart zadań, uczestnicy poznają kulturę ludzi zamieszkujących między innymi afrykańską sawannę, północnoamerykańskie stepy czy azjatycką Syberię. Poznają przyrodę, która otacza ich domostwa, na przykład zapachy, które można poczuć w amazońskiej dżungli, wysłuchają pradawnej aborygeńskiej opowieści, odszyfrują tajemne znaki Apaczów.

 Literacka podróż z Tomkiem

Celem zajęć jest przybliżenie ich uczestnikom przyrody i kultur kontynentów, które przemierzał Tomek Wilmowski – bohater książek Alfreda Szklarskiego. Warsztaty bazują głównie na samodzielności uczestników i ich pracy z ekspozycja i tekstem książki. Zajęcia pobudzają wyobraźnię i uczą uważnego wsłuchiwania się w czytany na głos teks t literacki. Literatura stanowi tutaj punkt wyjścia do eksplorowania przestrzeni ekspozycji i poznawania świat różnymi zmysłami. Znajomość książek Alfreda Szklarskiego nie jest konieczna do udziału w zajęciach.

Malarze z naszych podręczników

W jaki sposób Jan Matejko wyszukiwał modeli do swoich prac? Dlaczego śnieg na obrazie Józefa Chełmońskiego jest różowy? Kim jest Staś z obrazów Stanisława Wyspiańskiego? W trakcie zajęć uczniowie mają wyjątkową okazję, aby przyjrzeć się dziełom malarzy, których znają z podręczników szkolnych, takich jak Jan Matejko, Józef Chełmoński, Jacek Malczewski, Stanisław Wyspiański. W trakcie spotkania z oryginalnym dziełem sztuki uczestnicy zajęć odkrywają tajniki warsztatu malarskiego artystów i poznają wybrane historie z ich życia. Dzięki twórczym, aktywizującym wyobraźnię ćwiczeniom dzieci mają okazję do emocjonalnego przeżywania sztuki, która – mamy nadzieję – stanie się im wtedy bliższa niż pokazywana za pomocą małych reprodukcji zazwyczaj zamieszczanych w podręcznikach.

Co artysta miał na myśli?

Jakich przedmiotów można użyć do stworzenia obrazu? Co inspiruje artystów współczesnych? Czy stare drzwi, pralka lub lodówka mogą być prezentowane na wystawie muzealnej? Poprzez zabawę i kreatywne ćwiczenia, uczestnicy poznają wybrane dzieła z czasowej wystawy sztuki współczesnej „Poza Edenem”. Dzieci  dowiedzą się, co stanowiło inspirację dla artystów, którzy tworzyli swoje prace na desce, płótnie czy papierze – ale czy tylko na takich materiałach? Podczas lekcji poznamy najciekawsze dzieła, które powstały przy użyciu nietypowych przedmiotów i spróbujemy wspólnie rozwikłać zagadkę – „Co artysta miał na myśli?”.

 Poznajemy muzeum

Po co przychodzimy do muzeum? Dlaczego nasze muzeum jest pod ziemią? Czy w Muzeum Śląskim można znaleźć kość mamuta? Czy ściereczka wystarczy, aby wyczyścić dzieło sztuki? Czy wszystkie rzeczy na wystawach są oryginalne? W tracie pierwszej wizyty w muzeum uczestnicy poznają tajemnice działania tej instytucji na przykładzie Muzeum Śląskiego. Zajęcia mają formę spaceru po poszczególnych ekspozycjach. Dzięki aktywnej formie zwiedzania uczniowie poznają różne typy wystaw – sztuki, historii, scenografii, stałe i czasowe. Dowiadują, czym jest oryginalny eksponat, a czym replika, poznają zasady zwiedzania muzeum i pomysły na eksplorowanie tej przestrzeni.

W gotyckim kościele

Na czym malowano gotyckie obrazy? Po co w katedrze gotyckiej witraże? Czy Piękne Madonny rzeczywiście były piękne? Jak długo przepisywano księgi w klasztorach? Lekcja odbywająca się w w Galerii śląskiej sztuki sakralnej, gdzie podczas krótkiej pogadanki przypominamy, z czym kojarzy się nam gotyk i jakie charakterystyczne elementy ma kościół gotycki. W kolejnej części zajęć, pozostając w tematyce gotyckiego wnętrza sakralnego, uczestnicy poznają różne rodzaje malarstwa zdobiącego katedry. Podziwiając średniowieczne zabytki zgromadzone na wystawie, opisują najbardziej charakterystyczne cechy gotyckiej rzeźby. Podczas całego spotkania uczniowie korzystają z karty pracy, która pomaga utrwalić wiadomości.

Z kopalni do familoka

Dlaczego duże miasta rozwijały się na Śląsku? Dlaczego górnicy nosili wąsy? Kto mieszkał w familoku? Na obiad karmidle czy rolada? Celem zajęć jest zapoznanie uczniów zarówno z przestrzeniami istotnymi dla kultury Górnego Śląska: domem, kopalnią,  jak i znaczeniem rodziny. Uczniowie słuchają opowieści o początkach górnictwa oraz o tym, jak jego rozwój wpłynął na krajobraz Śląska. W czasie zajęć poznają także specyfikę pracy w kopalni, zwyczaje w niej obowiązujące, niebezpieczeństwa, jakie czyhały na górników, i dowiadują się,  jak odreagowywali stres z tym związany. Zajęcia kończą się grą typu memory dotyczącą Śląska.

Tajemnice map

Jak wyglądała w dawnych czasach wiedza geograficzna o świecie? Jak podróżnicy opisywali krainy, które odwiedzali i ich mieszkańców? Jak powstawały pierwsze mapy? Czy Marco Polo był pierwszym podróżnikiem, który ruszył do Mongolii i Chin. Uczniowie dowiedzą się, w jaki sposób tworzono dawne mapy oraz jakie informacje były istotne dla podróżnych. Na koniec zajęć uczestnicy stworzą własne mapy i opisy z podróży po nieznanych krainach.

Sztuka gotycka – architektura, malarstwo i rzeźba

Dlaczego katedry gotyckie były tak wysokie? Dlaczego artyści w średniowieczu tworzyli anonimowo? Czego symbolem było złoto? Jak powstawały witraże? Dlaczego święci mają atrybuty? Celem zajęć jest spojrzenie na architekturę gotycką przez pryzmat bryły budynku, rzeźby, malarstwa i rzemiosła. Podczas zajęć w przestrzeni galerii uczniowie – na podstawie karty pracy i zgromadzonych eksponatów – poznają techniki i tematy średniowiecznej sztuki sakralnej.

Analiza i elementy interpretacji obrazów – XIX wiek

Czy na obrazie można łączyć kilka perspektyw? W jaki sposób forma obrazu może łączyć się z treścią? Dokonujemy prób interpretacyjnych na przykładach oryginalnych dzieł sztuki. W kontekście epoki, analizujemy kolorystykę i kompozycję. Uczestnicy w kilkuosobowych grupach przeprowadzają analizę wybranych dzieł. Lekcja pomaga w przygotowaniu do analizy dzieła sztuki podczas szkolnych egzaminów. Daje też narzędzia do samodzielnego wyciągania wniosków na temat dzieł sztuki.

Kolory Młodej Polski

Jak ukazać w sztuce ulotną chwilę? W czym przejawiała się moda na wiejskość? Skąd wzięła się popularność Zakopanego pod koniec XIX wieku? Celem zajęć jest przegląd najważniejszych nurtów i kierunków w sztuce Młodej Polski. Na początku spotkania przedstawiamy zarys historyczny – wydarzenia, które wpłynęły na charakter sztuki omawianego okresu. Następnie podczas spaceru po galerii osoba prowadząca prezentuje najważniejsze obrazy, przedstawia artystów, których twórczość najpełniej obrazuje sztukę tego okresu. Spotkanie kończy się quizem.

Główne kierunki w malarstwie polskim XIX wieku

Jak działa symbol w malarstwie? Czy obrazy impresjonistów powstawały w pracowniach? Dlaczego na secesyjnych płótnach dominuje falista linia? Celem zajęć jest przybliżenie uczestnikom najważniejszych nurtów i kierunków występujących w sztuce polskiej w latach 1800 – 1914: od ich powstania, przez cechy charakterystyczne, po przedstawicieli poszczególnych z nich. Uczestnicy otrzymają karty pracy i w kilkuosobowych grupach samodzielnie odszukają obrazy należące do danego nurtu bądź kierunku, rozwiązują ćwiczenia z nimi związane, na przykład łączące malarstwo z literaturą. Spotkanie zakończone jest krótką zabawą – memory.

Analiza i elementy interpretacji dzieł sztuki współczesnej

Na przykładzie wybranych dzieł w przestrzeni wystawy sztuki współczesnej uczniowie dowiedzą się, jak przeprowadzić analizę dzieła sztuki. Zastanowią się nad  treścią, częścią formalną (kolorystyka, kompozycja, światłocień) oraz kontekstem powstania. W trakcie lekcji, uczniowie sami przeprowadzą analizę, a pomocne w tym będą karty pracy. Udział w lekcji daje uczniom narzędzia do samodzielnego wyciągania wniosków i interpretowania dzieł sztuki.

 Dziedzictwo – Górny Śląsk kiedyś i dziś

Dlaczego przemysł mógł rozwijać się na Górnym Śląsku? Kim był „śląski Steve Jobs”? Co to jest marka? Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z różnorodnością kulturą Górnego Śląska i tym, co ją kształtowało na przestrzeniach wieków. Uczniowie mają szansę poznać początki górnictwa i sylwetki osób ważnych dla regionu. Dowiadują się, jak istotny dla regionu okazał się przemysł, który zmienił losy tego miejsca w sposób odczuwalny do chwili obecnej, a także jak ważną rolę w kulturze śląska odgrywa dom, rodzina, kopalnia i zwyczaje tam obowiązujące.

Fundusz Obrony Narodowej – ofiarność społeczeństwa polskiego

Czym był i w jakim celu został utworzony Fundusz Obrony Narodowej? Jak funkcjonował FON i ile udało się zebrać? Przybliżymy losy „złotego” i „srebrnego” FON w czasie II wojny światowej i później, a także inne formy pozyskiwania środków na wzmocnienie polskiej armii w przededniu II wojny światowej. Zajęcia będą miały formę prelekcji i prezentacji na wystawie czasowej, która znajduje się w przestrzeni stałej ekspozycji poświęconej historii Górnego Śląska. Uczestnicy dowiedzą się o roli FON zarówno pod względem faktycznego wykorzystania, jak i kształtowania postaw Polaków u progu najazdu hitlerowskiego.

Nokturn i inne melodie

Muzyka Fryderyka Chopina, która zainspirowała Jerzego Dudę Gracza do stworzenia cyklu obrazów pokazanych na wystawie „Chopinowi – Duda Gracz”, będzie też inspiracją dla dzieci. Warsztaty plastyczne poprzedzone wizytą na wystawie będą dla uczestników warsztatów okazją do uruchomienia wyobraźni i przekształcenia melodii na obraz – pejzaż.

Historie i zwyczaje górnicze

Lekcje na wystawie „200 lat kopalni Katowice” przybliżą górniczą codzienność i zwyczaje świąteczne. Pokażą, jak wyglądała praca na kopalni, a jak czas wolny i życie rodzinne.

Oferujemy zajęcia przystosowane do indywidualnych wymagań i możliwości konkretnej grupy. Zapraszamy szczególnie uczniów:

• z niepełnosprawnością intelektualną,
• niewidomych i słabowidzących,
• głuchych i słabosłyszących,
• w spektrum autyzmu.

Temat i forma zajęć, po wcześniejszej konsultacji telefonicznej, będą dostosowane do potrzeb grupy.

Udział w warsztatach wymaga wcześniejszej rezerwacji. Liczba osób w grupie uzgadniana jest z osobą prowadzącą. Warsztaty realizowane są od środy do piątku.

Koszt: 9 zł od uczestnika.

Czas trwania: 1–1,5 godz.

Tematy:

• Język sztuki. Analiza sztuki polskiej powstałej w latach 1800 do 1945
• Język sztuki. Analiza sztuki polskiej powstałej po 1945 roku
• Język sztuki. Analiza dzieła sztuki średniowiecznej w oparciu o zbiory Muzeum Śląskiego

Zajęcia warsztatowe poświęcone analizie wybranych dzieł sztuki ze zbiorów Muzeum Śląskiego w Katowicach. Historycy sztuki przedstawią na nich schemat przeprowadzania analizy dzieła sztuki. Wskażą, na co zwrócić szczególną uwagę, które informacje są kluczowe, jak daleko może być posunięta interpretacja. Zajęcia w części praktycznej pozwolą na aktywne włączanie się w omawianie dzieł, a chętni będą mieli możliwość przeprowadzenia analizy samodzielnie. Zostanie przybliżona twórczość artystów, których nazwiska można znaleźć w podręcznikach szkolnych, ale też mniej znanych, a bardzo ważnych dla rozwoju sztuki.

Na podstawie wybranych obrazów będzie można wspólnie zastanowić się nad treścią dzieł, kontekstem epoki, w której obraz powstał, i jego powiązaniami z innymi dziedzinami sztuki. Warsztaty obejmują też analizę kolorystyki, kompozycji, środków wyrazu artystycznego.