A A A

Dani Karavan, Reflection / Odbicie / אָפּשפּיגלונג

Daniel (Dani) Karavan znany jest w świecie sztuki jako autor monumentalnych założeń rzeźbiarskich. Pochodzący z Tel  Awiwu artysta tworzył instalacje rzeźbiarskie w Izraelu, Francji, Niemczech, Korei Południowej czy Japonii. W Polsce po raz pierwszy zaprezentował swoją twórczość na wystawie MAKOM w krakowskim Międzynarodowym Centrum Kultury w 2015 roku. Edukację artystyczną rozpoczął w wieku 13 lat od nauki malarstwa w szkole artystycznej Bezalel w Jerozolimie, a następnie studiował technikę fresku we Florencji i w Paryżu. Od początku lat 60. tworzył reliefy oraz dekoracje ścienne zdobiące publiczne gmachy Tel Awiwu i Jerozolimy. Równolegle przygotowywał scenografie do przedstawień teatralnych i baletowych, m.in. współpracował ze słynną choreografką Marthą Graham. Artysta był wielokrotnie honorowany prestiżowymi nagrodami za osiągnięcia w dziedzinie rzeźby, m.in. Nagrodą Izraela w 1977 roku. W roku 1998 został laureatem japońskiej Praemium Imperiale (równolegle z Andrzejem Wajdą), a w 2016 rząd Katalonii przyznał mu nagrodę Conca za pracę Pasaż poświęconą pamięci Waltera Benjamina. Wyniesione z rodzinnego Tel Awiwu reguły architektoniczne stały się dla jego sztuki naturalnym punktem odniesienia. Zarówno jego wczesne reliefy, jak i kompozycje scenograficzne poddane były tym samym modernistycznym zasadom, na jakich opierał swoje rzeźbiarskie założenia plenerowe. Wyrażały się one w stosowaniu prostych form  geometrycznych i klasycznych, nawiązujących do starożytności  kompozycyjnych rytmach i podziałach. Wcześnie też włączał do swoich rozbudowanych struktur rzeźbiarskich symboliczne elementy natury: wodę, zieleń, drzewa oliwne, fragmenty pejzażu, błękit nieba, a także rzeźbę terenu, która zwykle stanowi punkt odniesienia dla jego prac. Dzięki temu uzyskuje efekt harmonijnego przenikania się natury i sztuki w taki sposób, że tworzą one nierozerwalną, nacechowaną  znaczeniami całość, a jednocześnie wywołują poczucie spokoju i harmonii. Wyczulony na przemoc i niesprawiedliwość, wiele swoich dzieł poświęcił upamiętnieniu ofiar ostatniej wojny światowej, wiele innych realizacji wyposażył w moc perswazyjną, związaną z przestrzeganiem elementarnych praw człowieka. Podobne przesłanie odczytać można ze sposobu budowania narracji jego wystaw, zawsze stanowiących określoną wizualną, sensualną i pojęciową całość.

Instalacja Reflection / Odbicie / אָפּשפּיגלונג przygotowana została specjalnie z myślą o monumentalnej przestrzeni Galerii jednego dzieła w Muzeum Śląskim w Katowicach w nawiązaniu do fragmentu Hamleta W. Szekspira:

Zastosuj akcję do słów, a słowa do akcji, mając przede
wszystkim to na względzie, abyś nie przekroczył granic
natury; wszystko bowiem, co przesadzone, przeciwne jest
intencjom teatru, którego przeznaczeniem, jak dawniej
tak i teraz, było i jest służyć niejako za zwierciadło naturze,
pokazywać cnocie własne jej rysy, złości żywy jej
obraz, a światu i duchowi wieku postać ich i piętno.

(William Szekspir, Hamlet, akt III, scena 2, przekład Józefa Paszkowskiego).

Pod względem zwartości i jednorodności jest to najbardziej radykalna aranżacja ze wszystkich dotychczasowych projektów Daniego Karavana. Rozwinął w niej charakterystyczne dla jego późnej twórczości środki wyrazu. Należą do nich lustrzane refleksy, pomyślane jako negatywowe odbicie fragmentów rzeczywistości „wykrojonych” z tła i zagarniających wizerunek widza, który w ten sposób staje się nieodłącznym elementem dzieła. Podobnie symboliczną rolę spełniają też wysmukłe drabiny wprowadzane w obszar jego artystycznych penetracji. Skomponowana z luster praca Reflection / Odbicie / אָפּשפּיגלונג pozbawia betonową Galerię jednego dzieła jej monumentalnego charakteru, oferując w zamian poczucie obcowania z totalną fikcją, w której można się odnaleźć dzięki wnikliwej obserwacji własnego odbicia i odkryć swoją nierozpoznaną dotąd naturę.

Uwaga, instalację można oglądać na dwa sposoby – z dystansu, stojąc na wyznaczonej ścieżce lub wchodząc do środka. Ze względu na zastosowany do budowy instalacji materiał, osoby, chcące wejść do wnętrza instalacji, zobowiązane są do zdjęcia obuwia.

Kurator wystawy: Anda Rottenberg

 

Pozostałe