A A A
Trzy dzieci stoją obok siebie, a po prawej stronie jest drewniany słup. Dzieci mają na głowie czapki, a dziewczyna po środku trzyma dwie inne za ręce.
T. Makowski, "Dzieci pod drogowskazem", ok. 1930

Od momentu restytucji w 1984 roku Muzeum Śląskie w Katowicach prowadzi różnorodną działalność edukacyjną. Punktem wyjścia naszych działań są nie tylko wystawy stałe i czasowe organizowane w muzeum, ale też misja propagowania szeroko rozumianego dziedzictwa kulturowego i historycznego. Liczne zajęcia realizowane są w formie lekcji i warsztatów dla dzieci i młodzieży oraz różnorodnych wydarzeń dla odbiorców dorosłych.  Naszym gościom proponujemy udział w wykładach, spotkaniach i dyskusjach, ale też seanse filmowe, spektakle teatralne, koncerty.

Prace związane z organizacją działań edukacyjnych obejmują współpracę ze szkołami, bibliotekami, stowarzyszeniami, komórkami obsługującymi placówki oświatowe oraz indywidualne konsultacje z nauczycielami.

Prowadzimy też działania, których celem jest uczynienie z muzeum miejsca przyjaznego dla osób z niepełnosprawnościami. W muzeum odbywają się zajęcia dla dzieci i dorosłych z dysfunkcjami intelektualnymi, autyzmem, wykluczonych społecznie.

Edukacja z Muzeum Śląskim to wspaniała przygoda!

Szkoły i przedszkola

INFORMACJE PODSTAWOWE:

  • Maksymalna liczba uczniów w grupie – 25
  • Zajęcia prowadzone są od środy do piątku
  • Koszt zajęć: 10 zł/uczeń; opiekunowie bezpłatnie

REZERWACJA ZAJĘĆ:

  • telefonicznie (tel. 32 77 99 382) lub mailowo (lekcjemuzealne@muzeumslaskie.pl),
  • prosimy o dokładne ustalenie terminu zajęć oraz podanie informacji o liczebności grupy i adresu kontaktowego wraz z numerem telefonu i nazwiskiem nauczyciela lub opiekuna
  • pojawiając się w kasie Muzeum z grupą, należy podać temat zarezerwowanych zajęć
  • do wybranych lekcji muzealnych przygotowane zostały materiały przetłumaczone na język ukraiński. Prosimy o poinformowanie podczas zapisów jeśli w danej grupie szkolnej są uczniowie z Ukrainy.

Zabawa z obrazami

Czym różni się portret od autoportretu? Czy rekwizyty mówią nam coś o osobie portretowanej? Czy można namalować pejzaż w mieście? Czy kwiaty mogą znaleźć się na obrazie z martwą naturą? Zajęcia poprzez zabawę wprowadzają w tematykę malarstwa. Ich celem jest przybliżenie uczestnikom podstawowych gatunków malarskich. Rozmowom przy dziełach sztuki o różnorodnej tematyce towarzyszą aktywności takie jak układanie puzzli z dziełami sztuki i kolorowanie wybranych reprodukcji ze zbiorów muzeum.

Baśnie śląskie

Kogo można spotkać wśród węglowych skał w kopalni? Co znajduje się w podwodnym pałacu Utopka? Jaka jest tajemnica Meluzyny? Uczestnicy zajęć przenoszą się w świat wyobraźni i wsłuchują w śląskie baśnie czytane i opowiadane przez edukatora. Dzięki oddziaływaniu przestrzeni – zajęcia odbywają się w otoczeniu obrazów przedstawiających krajobraz i kulturę regionu – na wiele sposobów poznają tradycyjne opowieści z regionu, na przykład o Skarbniku, Utopku i Meluzynie. Pod koniec zajęć każde z dzieci wykonuje ilustrację do usłyszanej baśni.

Opowiedz mi historię…

Jakie przedmioty pomagają nam poznać historię naszej rodziny? Czym jest legenda? Kto zna się na tradycjach i strojach regionalnych? Kto wydobywa „skarby z ziemi”? Zajęcia pomagają zrozumieć oś czasu i postęp, a także tłumaczą rolę archeologa, etnologa i historyka w opisie wydarzeń i życia minionych lat. Zajęcia kończą się ręcznym kolorowaniem reprodukcji starej pocztówki.   

W 60 minut dookoła świata

Gdzie rośnie pieprz? Kto żyje w tipi? Czy sny mogą być prawdziwe? Odpowiedzi można odnaleźć w zabytkowym budynku stolarni, skąd trafimy do świata niezwykle poczytnych powieści autorstwa Alfreda Szklarskiego. Inspirując się postacią Tomka Wilmowskiego, młodego bohatera powieści Alfreda Szklarskiego, zaprojektowano miejsce, w którym odkrywamy świat za pomocą zmysłów i twórczych wyzwań. Dzieciom, które staną przed koniecznością rozwiązania zagadki, gdzie zniknął Tomek, w poszukiwaniach pomoże edukator.

Klasy IV-VI

Malarze z naszych podręczników

W jaki sposób Jan Matejko wyszukiwał modeli do swoich prac? Dlaczego śnieg na obrazie Józefa Chełmońskiego jest różowy? Kim jest Staś z obrazów Stanisława Wyspiańskiego? W trakcie zajęć uczniowie mają wyjątkową okazję, aby przyjrzeć się dziełom malarzy, których znają z podręczników szkolnych, takich jak Jan Matejko, Józef Chełmoński, Jacek Malczewski, Stanisław Wyspiański. W trakcie spotkania z oryginalnym dziełem sztuki uczestnicy zajęć odkrywają tajniki warsztatu malarskiego artystów i poznają wybrane historie z ich życia. Dzięki twórczym, aktywizującym wyobraźnię ćwiczeniom dzieci mają okazję do emocjonalnego przeżywania sztuki, która – mamy nadzieję – stanie się im wtedy bliższa niż pokazywana za pomocą małych reprodukcji zazwyczaj zamieszczanych w podręcznikach.

 Poznajemy muzeum

Po co przychodzimy do muzeum? Dlaczego nasze muzeum jest pod ziemią? Czy w Muzeum Śląskim można znaleźć kość mamuta? Czy ściereczka wystarczy, aby wyczyścić dzieło sztuki? Czy wszystkie rzeczy na wystawach są oryginalne? W tracie pierwszej wizyty w muzeum uczestnicy poznają tajemnice działania tej instytucji na przykładzie Muzeum Śląskiego. Zajęcia mają formę spaceru po poszczególnych ekspozycjach. Dzięki aktywnej formie zwiedzania uczniowie poznają różne typy wystaw – sztuki, historii, scenografii, stałe i czasowe. Dowiadują, czym jest oryginalny eksponat, a czym replika, poznają zasady zwiedzania muzeum i pomysły na eksplorowanie tej przestrzeni.

W gotyckim kościele

Na czym malowano gotyckie obrazy? Po co w katedrze gotyckiej witraże? Czy Piękne Madonny rzeczywiście były piękne? Jak długo przepisywano księgi w klasztorach? Lekcja odbywająca się w w Galerii śląskiej sztuki sakralnej, gdzie podczas krótkiej pogadanki przypominamy, z czym kojarzy się nam gotyk i jakie charakterystyczne elementy ma kościół gotycki. W kolejnej części zajęć, pozostając w tematyce gotyckiego wnętrza sakralnego, uczestnicy poznają różne rodzaje malarstwa zdobiącego katedry. Podziwiając średniowieczne zabytki zgromadzone na wystawie, opisują najbardziej charakterystyczne cechy gotyckiej rzeźby. Podczas całego spotkania uczniowie korzystają z karty pracy, która pomaga utrwalić wiadomości.

Z kopalni do familoka

Dlaczego duże miasta rozwijały się na Śląsku? Dlaczego górnicy nosili wąsy? Kto mieszkał w familoku? Na obiad karmidle czy rolada? Celem zajęć jest zapoznanie uczniów zarówno z przestrzeniami istotnymi dla kultury Górnego Śląska: domem, kopalnią,  jak i znaczeniem rodziny. Uczniowie słuchają opowieści o początkach górnictwa oraz o tym, jak jego rozwój wpłynął na krajobraz Śląska. W czasie zajęć poznają także specyfikę pracy w kopalni, zwyczaje w niej obowiązujące, niebezpieczeństwa, jakie czyhały na górników, i dowiadują się,  jak odreagowywali stres z tym związany. Zajęcia kończą się grą typu memory dotyczącą Śląska.

Od Masajów do Jakutów

Podczas aktywnego zwiedzania w grupach i przy wykonywaniu różnorodnych, angażujących intelekt i zmysły ćwiczeń z kart zadań, uczestnicy poznają kulturę ludzi zamieszkujących między innymi afrykańską sawannę, północnoamerykańskie stepy czy azjatycką Syberię. Poznają przyrodę, która otacza ich domostwa, na przykład zapachy, które można poczuć w amazońskiej dżungli, wysłuchają pradawnej aborygeńskiej opowieści, odszyfrują tajemne znaki Apaczów.

 Literacka podróż z Tomkiem

Celem zajęć jest przybliżenie ich uczestnikom przyrody i kultur kontynentów, które przemierzał Tomek Wilmowski – bohater książek Alfreda Szklarskiego. Warsztaty bazują głównie na samodzielności uczestników i ich pracy z ekspozycja i tekstem książki. Zajęcia pobudzają wyobraźnię i uczą uważnego wsłuchiwania się w czytany na głos teks t literacki. Literatura stanowi tutaj punkt wyjścia do eksplorowania przestrzeni ekspozycji i poznawania świat różnymi zmysłami. Znajomość książek Alfreda Szklarskiego nie jest konieczna do udziału w zajęciach.

Sztuka gotycka – architektura, malarstwo i rzeźba

Dlaczego katedry gotyckie były tak wysokie? Dlaczego artyści w średniowieczu tworzyli anonimowo? Czego symbolem było złoto? Jak powstawały witraże? Dlaczego święci mają atrybuty? Celem zajęć jest spojrzenie na architekturę gotycką przez pryzmat bryły budynku, rzeźby, malarstwa i rzemiosła. Podczas zajęć w przestrzeni galerii uczniowie – na podstawie karty pracy i zgromadzonych eksponatów – poznają techniki i tematy średniowiecznej sztuki sakralnej.

Analiza i elementy interpretacji obrazów – XIX wiek

Czy na obrazie można łączyć kilka perspektyw? W jaki sposób forma obrazu może łączyć się z treścią? Dokonujemy prób interpretacyjnych na przykładach oryginalnych dzieł sztuki. W kontekście epoki, analizujemy kolorystykę i kompozycję. Uczestnicy w kilkuosobowych grupach przeprowadzają analizę wybranych dzieł. Lekcja pomaga w przygotowaniu do analizy dzieła sztuki podczas szkolnych egzaminów. Daje też narzędzia do samodzielnego wyciągania wniosków na temat dzieł sztuki.

Główne kierunki w malarstwie polskim XIX wieku

Jak działa symbol w malarstwie? Czy obrazy impresjonistów powstawały w pracowniach? Dlaczego na secesyjnych płótnach dominuje falista linia? Celem zajęć jest przybliżenie uczestnikom najważniejszych nurtów i kierunków występujących w sztuce polskiej w latach 1800 – 1914: od ich powstania, przez cechy charakterystyczne, po przedstawicieli poszczególnych z nich. Uczestnicy otrzymają karty pracy i w kilkuosobowych grupach samodzielnie odszukają obrazy należące do danego nurtu bądź kierunku, rozwiązują ćwiczenia z nimi związane, na przykład łączące malarstwo z literaturą. Spotkanie zakończone jest krótką zabawą – memory.

Analiza i elementy interpretacji dzieł sztuki współczesnej

Na przykładzie wybranych dzieł w przestrzeni wystawy sztuki współczesnej uczniowie dowiedzą się, jak przeprowadzić analizę dzieła sztuki. Zastanowią się nad  treścią, częścią formalną (kolorystyka, kompozycja, światłocień) oraz kontekstem powstania. W trakcie lekcji, uczniowie sami przeprowadzą analizę, a pomocne w tym będą karty pracy. Udział w lekcji daje uczniom narzędzia do samodzielnego wyciągania wniosków i interpretowania dzieł sztuki.

 Dziedzictwo – Górny Śląsk kiedyś i dziś

Dlaczego przemysł mógł rozwijać się na Górnym Śląsku? Kim był „śląski Steve Jobs”? Co to jest marka? Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z różnorodnością kulturą Górnego Śląska i tym, co ją kształtowało na przestrzeniach wieków. Uczniowie mają szansę poznać początki górnictwa i sylwetki osób ważnych dla regionu. Dowiadują się, jak istotny dla regionu okazał się przemysł, który zmienił losy tego miejsca w sposób odczuwalny do chwili obecnej, a także jak ważną rolę w kulturze śląska odgrywa dom, rodzina, kopalnia i zwyczaje tam obowiązujące.

Oferujemy zajęcia przystosowane do indywidualnych wymagań i możliwości konkretnej grupy. Zapraszamy szczególnie uczniów:

  • z niepełnosprawnością intelektualną,
  • niewidomych i słabowidzących,
  • głuchych i słabosłyszących,
  • w spektrum autyzmu.

Temat i forma zajęć, po wcześniejszej konsultacji telefonicznej, będą dostosowane do potrzeb grupy.

Nauczyciele i studenci

Język sztuki

  • szkolenie prowadzone po wcześniejszym umówieniu, od środy do piątku
  •  zapisy telefonicznie tel. 32 77 99 382 lub mailowo lekcjemuzealne@muzeumslaskie.pl,
  • maksymalna liczba osób w grupie – 25.
  • czas trwania 1-1,5 godz.

Zajęcia warsztatowe poświęcone analizie wybranych dzieł sztuki ze zbiorów Muzeum Śląskiego w Katowicach. Historycy sztuki przedstawią na nich schemat przeprowadzania analizy dzieła sztuki. Wskażą, na co zwrócić szczególną uwagę, które informacje są kluczowe, jak daleko może być posunięta interpretacja. Zajęcia w części praktycznej pozwolą na aktywne włączanie się w omawianie dzieł, a chętni będą mieli możliwość przeprowadzenia analizy samodzielnie. Zostanie przybliżona twórczość artystów, których nazwiska można znaleźć w podręcznikach szkolnych, ale też mniej znanych, a bardzo ważnych dla rozwoju sztuki.

Na podstawie wybranych obrazów będzie można wspólnie zastanowić się nad treścią dzieł, kontekstem epoki, w której obraz powstał, i jego powiązaniami z innymi dziedzinami sztuki. Warsztaty obejmują też analizę kolorystyki, kompozycji, środków wyrazu artystycznego.

Tematy:

  • Język sztuki. Analiza sztuki polskiej powstałej w latach 1800 do 1945
  • Język sztuki. Analiza sztuki polskiej powstałej po 1945 roku
  • Język sztuki. Analiza dzieła sztuki średniowiecznej w oparciu o zbiory Muzeum Śląskiego