Baśnie śląskie

Kogo można spotkać wśród węglowych skał w kopalni? Co znajduje się w podwodnym pałacu Utopka? Jaka jest tajemnica Meluzyny? Uczestnicy zajęć przenoszą się w świat wyobraźni i wsłuchują w śląskie baśnie czytane i opowiadane przez edukatora. Dzięki oddziaływaniu przestrzeni – zajęcia odbywają się w otoczeniu obrazów przedstawiających krajobraz i kulturę regionu – na wiele sposobów poznają tradycyjne opowieści z regionu, na przykład o Skarbniku, Utopku i Meluzynie. Pod koniec zajęć każde z dzieci wykonuje ilustrację do usłyszanej baśni.

Opowiedz mi historię…

Jakie przedmioty pomagają nam poznać historię naszej rodziny? Czym jest legenda? Kto zna się na tradycjach i strojach regionalnych? Kto wydobywa „skarby z ziemi”? Zajęcia pomagają zrozumieć oś czasu i postęp, a także tłumaczą rolę archeologa, etnologa i historyka w opisie wydarzeń i życia minionych lat. Zajęcia kończą się ręcznym kolorowaniem reprodukcji starej pocztówki.   

W 60 minut dookoła świata

Gdzie rośnie pieprz? Kto żyje w tipi? Czy sny mogą być prawdziwe? Odpowiedzi można odnaleźć w zabytkowym budynku stolarni, skąd trafimy do świata niezwykle poczytnych powieści autorstwa Alfreda Szklarskiego. Inspirując się postacią Tomka Wilmowskiego, młodego bohatera powieści Alfreda Szklarskiego, zaprojektowano miejsce, w którym odkrywamy świat za pomocą zmysłów i twórczych wyzwań. Dzieciom, które staną przed koniecznością rozwiązania zagadki, gdzie zniknął Tomek, w poszukiwaniach pomoże edukator.

Czy rycerze walczyli ze smokami?

Lekcja realizowana na wystawie „Powrót do Avalonu”.

Czy rycerze naprawdę walczyli ze smokami? Jak odróżnić historię od legendy? Lekcja na wystawie „Powrót do Avalonu” przeniesie uczestników w świat mitów arturiańskich. W otoczeniu labiryntu i teatralnych kostiumów odkryją różnice między rycerzem historycznym a bohaterem legend, poznają cechy rycerskości i ideę „fair play”. Zajęcia obejmują grę dydaktyczną, która pomoże w kojarzeniu przedmiotów związanych ze średniowieczem.

Klasy IV-VI

W gotyckim kościele

Na czym malowano gotyckie obrazy? Po co w katedrze gotyckiej witraże? Czy Piękne Madonny rzeczywiście były piękne? Jak długo przepisywano księgi w klasztorach? Lekcja odbywająca się w w Galerii śląskiej sztuki sakralnej, gdzie podczas krótkiej pogadanki przypominamy, z czym kojarzy się nam gotyk i jakie charakterystyczne elementy ma kościół gotycki. W kolejnej części zajęć, pozostając w tematyce gotyckiego wnętrza sakralnego, uczestnicy poznają różne rodzaje malarstwa zdobiącego katedry. Podziwiając średniowieczne zabytki zgromadzone na wystawie, opisują najbardziej charakterystyczne cechy gotyckiej rzeźby. Podczas całego spotkania uczniowie korzystają z karty pracy, która pomaga utrwalić wiadomości.

Z kopalni do familoka

Dlaczego duże miasta rozwijały się na Śląsku? Dlaczego górnicy nosili wąsy? Kto mieszkał w familoku? Na obiad karmidle czy rolada? Celem zajęć jest zapoznanie uczniów zarówno z przestrzeniami istotnymi dla kultury Górnego Śląska: domem, kopalnią,  jak i znaczeniem rodziny. Uczniowie słuchają opowieści o początkach górnictwa oraz o tym, jak jego rozwój wpłynął na krajobraz Śląska. W czasie zajęć poznają także specyfikę pracy w kopalni, zwyczaje w niej obowiązujące, niebezpieczeństwa, jakie czyhały na górników, i dowiadują się,  jak odreagowywali stres z tym związany. Zajęcia kończą się grą typu memory dotyczącą Śląska.

Od Masajów do Jakutów

Podczas aktywnego zwiedzania w grupach i przy wykonywaniu różnorodnych, angażujących intelekt i zmysły ćwiczeń z kart zadań, uczestnicy poznają kulturę ludzi zamieszkujących między innymi afrykańską sawannę, północnoamerykańskie stepy czy azjatycką Syberię. Poznają przyrodę, która otacza ich domostwa, na przykład zapachy, które można poczuć w amazońskiej dżungli, wysłuchają pradawnej aborygeńskiej opowieści, odszyfrują tajemne znaki Apaczów.

 Literacka podróż z Tomkiem

Celem zajęć jest przybliżenie ich uczestnikom przyrody i kultur kontynentów, które przemierzał Tomek Wilmowski – bohater książek Alfreda Szklarskiego. Warsztaty bazują głównie na samodzielności uczestników i ich pracy z ekspozycja i tekstem książki. Zajęcia pobudzają wyobraźnię i uczą uważnego wsłuchiwania się w czytany na głos tekst literacki. Literatura stanowi tutaj punkt wyjścia do eksplorowania przestrzeni ekspozycji i poznawania świat różnymi zmysłami. Znajomość książek Alfreda Szklarskiego nie jest konieczna do udziału w zajęciach.

Tajemnice Góry Zyndrama

Lekcja realizowana na wystawie czasowej „Góra Zyndrama. Tajemnicza twierdza sprzed 3700 lat”

Podczas zajęć dowiemy się jak wyglądało życie w twierdzy ponad 4000 tysiące lat temu. Poznamy elementy stroju przybyszów z południowej części Europy, dowiemy się jakimi narzędziami posługiwali się i z jakich materiałów je tworzyli. Te i inne tajemnice poznamy dzięki wynikom badań archeologów pracujących na stanowisku znajdującym się na Górze Zyndrama.

Od króla Artura do Hobbita – w poszukiwaniu rycerskich ideałów

Lekcja realizowana na wystawie „Powrót do Avalonu”.

Jakie wartości przyświecały rycerzom i jak wpłynęły na literaturę fantasy? Czy bez króla Artura literatura fantasy wyglądałaby inaczej? Na zajęciach uczestnicy odkryją rycerskie ideały i ich odbicie w Hobbicie oraz Opowieściach z Narnii. Poznają historię ekwipunku rycerza i znaczenie błędnych rycerzy w mitach i literaturze. W ramach gry dydaktycznej wcielą się w rycerzy na poszukiwaniach –  w labiryntowej przestrzeni wystawy uczestnicy będą szukać symbolicznych przedmiotów i rozwiązywać zagadki związane z kulturą dworską.

Sztuka gotycka – architektura, malarstwo i rzeźba

Dlaczego katedry gotyckie były tak wysokie? Dlaczego artyści w średniowieczu tworzyli anonimowo? Czego symbolem było złoto? Jak powstawały witraże? Dlaczego święci mają atrybuty? Celem zajęć jest spojrzenie na architekturę gotycką przez pryzmat bryły budynku, rzeźby, malarstwa i rzemiosła. Podczas zajęć w przestrzeni galerii uczniowie – na podstawie karty pracy i zgromadzonych eksponatów – poznają techniki i tematy średniowiecznej sztuki sakralnej.

 Dziedzictwo – Górny Śląsk kiedyś i dziś

Dlaczego przemysł mógł rozwijać się na Górnym Śląsku? Kim był „śląski Steve Jobs”? Co to jest marka? Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z różnorodnością kulturą Górnego Śląska i tym, co ją kształtowało na przestrzeniach wieków. Uczniowie mają szansę poznać początki górnictwa i sylwetki osób ważnych dla regionu. Dowiadują się, jak istotny dla regionu okazał się przemysł, który zmienił losy tego miejsca w sposób odczuwalny do chwili obecnej, a także jak ważną rolę w kulturze śląska odgrywa dom, rodzina, kopalnia i zwyczaje tam obowiązujące.

Na tropie kultur świata

Gdzie podziali się Masajowie opisywani w powieściach przygodowych? Co stało się z Aborygenami, których wizerunki zdobią liczne albumy przedstawiające odległe kultury? Proponowana lekcja muzealna poświęcona jest różnorodności kulturowej oraz wpływowi europejskiego kolonializmu.
Podczas zajęć uczestnicy poznają pięć kultur – Masajów, Indian Cubeo, Apaczów, Aborygenów oraz Jakutów. Zapoznają się z ich charakterystycznymi cechami i dowiedzą się, czym różnią się od nas, Europejczyków. Lekcje uzupełniają warsztaty w przestrzeni interaktywnej  „Na tropie Tomka”.

Powstania śląskie 1919–1920–1921

Górny Śląsk to region Europy o skomplikowanej i burzliwej historii, położony na styku kultur i często stanowiący przedmiot politycznych rozgrywek europejskich mocarstw.
Podczas zajęć uczestnicy przeniosą się w lata 1919–1921, kiedy kształtowała się nowa rzeczywistość powersalska. Omówiona zostanie geneza powstań śląskich, polskie i niemieckie argumenty, przebieg walk, kluczowe postacie oraz ich rola w wydarzeniach. Uczestnicy dowiedzą się również, jak powstania śląskie wpisały się w szerszy kontekst polityczny Europy.

Artur, Roland, Tristan, Konrad Wallenrod – wyobrażenia a rzeczywistość

Lekcja realizowana na wystawie „Powrót do Avalonu”

Jakie wartości kształtowały etos rycerski? Czy ideały obecne w micie arturiańskim wpłynęły na całą literaturę średniowiecza? Podczas zajęć uczestnicy przeanalizują wizerunek rycerza – od mitów arturiańskich przez Pieśni o Rolandzie, przez renesansową krytykę w Don Kichocie, po romantyczne reinterpretacje w Kordianie i Tristanie i Izoldzie. Odkryją różnice między wyobrażeniem literackim a rzeczywistością historyczną oraz znaczenie chansons de geste dla kultury rycerskiej. Lekcja muzealna odbędzie się na przypominającej labirynt wystawie „Powrót do Avalonu”, a część dydaktyczna uzupełni gra mająca na celu poszukiwanie cytatów pochodzących z literatury przedstawiających różne oblicza rycerstwa.

Oferujemy zajęcia przystosowane do indywidualnych wymagań i możliwości konkretnej grupy. Zapraszamy szczególnie uczniów:

• z niepełnosprawnością intelektualną,
• niewidomych i słabowidzących,
• głuchych i słabosłyszących,
• w spektrum autyzmu.

Temat i forma zajęć, po wcześniejszej konsultacji telefonicznej, będą dostosowane do potrzeb grupy.