A A A

GALERIA INTERIM. Bolesław Biegas. Gdy sztuka spotyka się z polityką

Galeria Interim jest miejscem w przestrzeni Galerii sztuki polskiej 1800–1945, gdzie prezentowany jest cykl miniwystaw czasowych.

 

Wystawa przypomina obrazy autorstwa Bolesława Biegasa, jednego z najoryginalniejszych polskich twórców pierwszej połowy XX wieku. Jego symboliczno-ekspresyjne popiersia czy syntetyzujące rzeźby zdobyły sobie spore uznanie, były prezentowane na wystawach Secesji Wiedeńskiej organizowanych w Wiedniu, Monachium i Berlinie. Z czasem artysta coraz bardziej poświęcał się malarstwu i stopniowo porzucał rzeźbiarstwo. Ekspozycja przypomni trzy obrazy polityczne artysty, które wywołały skandale na wystawach w Salon des Indépendants w Paryżu w latach 1907–1908: Wojna rosyjsko-japońska (1907) oraz dwa zachowane z sześciu wystawionych przez Biegasa w roku 1908: Neron na ziemi polskiej (zachowany we fragmencie), Zdradzieckie rady (Polityczne zaloty). Echa tych skandali długo wybrzmiewały w prasie i krytyce artystycznej. Niewielu jednak spośród krytykujących dzieła odczytało wówczas ich właściwy sens i intencje artysty, który występował m.in. przeciwko nasilającej się germanizacji ludności polskiej.

___

Bolesław Biegas (1877-1954) jest jednym z najoryginalniejszych polskich twórców pierwszej połowy XX wieku. Pochodził z biednej wiejskiej rodziny spod Ciechanowa. Jako dziecko pasał krowy, a w wolnych chwilach lepił figurki z gliny. Jego niezwykły samorodny talent dostrzegli mieszkający w okolicy lekarz i ksiądz, polecając go opiece księcia Adama Krasińskiego. Ten z kolei zainteresował nim słynnego krytyka przełomu wieków Aleksandra Świętochowskiego, który urzeczony pracami nastolatka zorganizował publiczną zbiórkę na kształcenie Biegasa (wówczas jeszcze nazywał się Biegański) w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. Podczas studiów  zainteresowali się nim przedstawiciele Secesji Wiedeńskiej i włączyli jego rzeźby do swych wystaw organizowanych w Wiedniu, Monachium i Berlinie. W wieku 24 lat Biegas wyjechał do Paryża, w którym mieszkał aż do śmierci. Jego symboliczno-ekspresyjne popiersia czy syntetyzujące rzeźby zdobyły sobie spore uznanie, jednak z czasem artysta coraz bardziej poświęcał się malarstwu, stopniowo porzucając rzeźbiarstwo. Pracował cyklami, a najsłynniejsze z nich, to  „Wampiry wojny”, „Mistyka nieskończoności” i „Wielcy ludzie”. Wymyślił tzw. portrety sferyczne, dziś szczególnie poszukiwane przez kolekcjonerów. Biegas nigdy się nie ożenił, nie miał dzieci, a swój cały majątek zapisał przed śmiercią paryskiemu Towarzystwu Historyczno-Literackiemu. W twórczości zawsze kroczył własną, osobną ścieżką, obojętny na mody, trendy, aktualne kierunki.

– Piotr Sarzyński

 

GALERIA INTERIM. Bolesław Biegas. Gdy sztuka spotyka się z polityką
Kurator: Piotr Sarzyński
1.10.2018–7.01.2019
Muzeum Śląskie w Katowicach, ul. T. Dobrowolskiego 1 / poziom -2 (w przestrzeni Galerii sztuki polskiej 1800–1945)

 

Fot. Fragment obrazu „Wojna rosyjsko-japońska” (dwustronny – na odwrociu Adam), 1906–1907, własność: Muzeum im. Bolesława Biegasa w Warszawie

Pozostałe