W Galerii Uniwersyteckiej Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji UŚ w Cieszynie można oglądać wystawę „Głusza. Obserwatorium”. Wystawa powstała na bazie źródłowego projektu edukacyjno-badawczo-wystawienniczego „Głusza”, za który Muzeum Śląskie otrzymało wyróżnienie w ogólnopolskim konkursie  na Wydarzenie Muzealne Roku „Sybilla”. W cieszyńskiej galerii prezentowane będą obiekty g/Głuchych artystów: Nancy Rourke, Daniela Kotowskiego, a treści dostępne są w języku polskim, polskim języku migowym, angielskim oraz International Sign.

 Wystawę możemy zaprezentować w Cieszynie dzięki projektowi „Bezgranicze”*, w ramach którego odbędzie się również seminarium poświęcone sztuce g/Głuchych, jest też prezentowana wystawa towarzysząca: „Może haptycznie”.

W 2022 roku Muzeum Śląskie zrealizowało wystawę „Głusza” – eksperyment wystawienniczy, uwzględniający narrację w językach migowych. Chodziło o uświadomienie odbiorcom, w jaki sposób język wpływa na nasze postrzeganie rzeczywistości, jak i przybliżenie zawiłości i specyfiki funkcjonowania osób g/Głuchych, a także historii tej społeczności. Na wystawie można było zobaczyć prace twórców g/Głuchych, odnoszące się do ich codziennych doświadczeń, a także projekty artystyczne mówiące o problemach w komunikacji, czy wręcz dyskryminacji g/Głuchych. Czasowa wystawa stała się kluczowym impulsem do stworzenia przez Muzeum Śląskie projektu edukacyjnego / aplikacji „Głusza. Obserwatorium”, który umożliwia kolejnym odbiorcom poznawanie historii i sztuki g/Głuchych.

Wystawa „Głusza” była też okazją do zaprezentowania szerszemu gronu odbiorców nurtu sztuki Deaf Art, który narodził się w Stanach Zjednoczonych jako manifestacja językowo-kulturowej odrębności Głuchych. Nurt ten jest krytycznym głosem środowiska, które poprzez sztukę opowiada m.in. o audyzmie, czyli dyskryminacji Głuchych w świecie zdominowanym przez kulturę dźwięku. Jedną z artystek związanych z Deaf Art jest Nancy Rourke. Muzeum Śląskie, jako pierwsze w Polsce zakupiło jej prace do swoich zbiorów. 

Obrazy tej autorki, w tym jeden z bardziej znanych – „Mona Lisa Głucha” – można oglądać w Galerii Uniwersyteckiej UŚ. Do Cieszyna przyjechały też dwie inne prace Nancy Rourke: „Doris Fedrid i Rose Steinberg Feld” i „Druga fala Mediolanu”. Odwiedzający wystawę mogą również zobaczyć instalację Daniela Kotowskiego, artysty i performera mierzącego się w swojej twórczości z tematem biowładzy. Czekają na nich animacje: „52 Blue” (Klaudia Wysiadecka i Klaudia Stefańska) oraz „Dinner Table / Family Dog” (Wysiadecka / Stefańska / Latoń). Pierwsza z nich opowiada o samotności 12-letniej, niesłyszącej bohaterki, która boryka się z barierami komunikacyjnymi. Jej historia jest zestawiona z opowieścią o Blue 52 –  znanym jako najbardziej samotny wieloryb na świecie. Druga z aplikacji ma interaktywny charakter i umożliwia zmianę ścieżki dźwiękowej ze zwykłego dźwięku, na odbierany przez aparaty słuchowe oraz dźwięk w implantach. Wystawa pozwala też dowiedzieć się więcej m.in. o tym, jak powstał język migowy oraz zróżnicowaniu tych języków, o kluczowych momentach z historii Głuchych, ale też buncie Głuchych, jak i o Deaf urbanism i Deaf space.

• do 3 czerwca 2025 roku; czynna: poniedziałek-piątek, godz. 9.00-15.00
• Galeria Uniwersytecka, Wydział Sztuki i Nauk o Edukacji UŚ