A A A
Szukaj
Close this search box.

Powstańcy śląscy a wybuch II wojny światowej

Pierwszego września obchodzimy 83. rocznicę wybuchu II wojny światowej. W kampanii wrześniowej wzięli również udział weterani powstań śląskich. Jeszcze przed rozpoczęciem walk zorganizowano oddziały Obrony Narodowej, składające się w głównej mierze z byłych powstańców oraz członków Oddziałów Młodzieży Powstańczej. W drugiej połowie lipca gen. Jan Jagmin-Sadowski w porozumieniu ze Związkiem Powstańców śląskich stworzył Ochotnicze Oddziały Powstańcze. Oficerem łącznikowym pomiędzy Związkiem Powstańców Śląskich a Wojskiem Polskim był ppłk Władysław Czuma. W sierpniu, w porozumieniu z 23. Dywizją Piechoty, planowano zorganizowanie 22 batalionów powiatowych po około 600 osób w każdym. Planu tego jednak nie zrealizowano. Całością formacji kierował komendant główny Związku Emanuel Tomanek.

Powstańcy śląscy wzięli udział np. w obronie Katowic (m.in. Nikodem Renc). Niektórzy po udziale w kampanii wrześniowej trafili na Zachód. Szóstego września gen. Georg Brandt, dowódca 3. Odcinka Ochrony Pogranicza, nałożył na ludność cywilną obowiązek zgłaszania miejsc pobytu powstańców śląskich, a także podejrzanych o posiadanie broni i amunicji.

Już we wrześniu, i to od pierwszych dni, powstańcy znaleźli się w szczególnie trudnej sytuacji, ponieważ przez władze hitlerowskie zostali uznani za osoby niebezpieczne dla Trzeciej Rzeszy. Nazwiska setek z nich umieszczono w specjalnej księdze gończej – Sonderfahndungsbuch. Niemcy zamierzali rozprawić się z, jak to określali, „plagą powstańczą”. Największe nasilenie aresztowań powstańców przypadło na pierwsze miesiące wojny. W samym tylko wrześniu życie straciło 770 z nich (w pierwszych trzech dniach 190), natomiast od października do grudnia 1939 roku kolejnych 167.

Zaproszenie Grupy Brzezie nad Odrą Związku Powstańców Śląskich na uroczystość poświęcenia sztandaru, koniec sierpnia 1939. W związku z wybuchem II wojny światowej do uroczystości nie doszło (wł. Muzeum Śląskiego w Katowicach).

 

 

 

Zaproszenie Grupy Brzezie nad Odrą Związku Powstańców Śląskich na uroczystość poświęcenia sztandaru, koniec sierpnia 1939. W związku z wybuchem II wojny światowej do uroczystości nie doszło (wł. Muzeum Śląskiego w Katowicach).

 

 

 

 

 

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pod hasłem #bezprzedawnienia koordynuje kampanię promocyjno-informacyjną, której celem jest dotarcie do możliwe szerokiego grona odbiorców w kraju i zagranicą z przekazem o losach, tragedii i stratach państwa polskiego poniesionych w wyniku II wojny światowej oraz brakiem zadośćuczynienia, który uniemożliwia osiągnięcie prawdziwego pojednania i który do dziś kładzie się cieniem na relacjach ze sprawcami.

Pozostałe ,

DSF5645
Aktualności

Festiwal Gwarka / 22-23 listopada 2024

Serdecznie zapraszamy na ostatnią już edycję Szychty Kreatywnej. Podczas poprzednich Szycht rozmawialiśmy o rzemiośle i rzemieślnikach, przypominaliśmy sobie, jak wyglądały wakacje w dawnych latach, zwiedzaliśmy ogródki działkowe, a teraz wejdziemy w głąb ziemi!

Czytaj więcej »