Halina Holas-Idziakowa (1916-2014) pochodziła z rodziny zajmującej się fotografią od pokoleń. Jej ojciec – Józef Holas w latach poprzedzających I wojnę światową kierował atelier fotograficznym cesarskiego fotografa Pieperhoffa, a także prezentował swoje prace podczas konkursów Wagnerowskich w Bayreuth. Zanim osiedlił się wraz z rodziną w Katowicach i otworzył cieszący się uznaniem mieszkańców zakład „Foto-Holas”, prowadził atelier w Poznaniu i we Lwowie, gdzie urodziła się jego córka.

Lwowskie środowisko fotograficzne było bardzo zróżnicowane i otwarte na eksperyment, na przełomie lat 20. i 30. widoczne są próby przełamania dominującej estetyki piktorialnej poprzez wprowadzenie utożsamianego z nowoczesną fotografią kadrowania i operowania perspektywą.
Halina Holas uczyła się zawodu od ojca. Egzamin czeladniczy zdała w 1937 roku z wynikiem celującym i przejęła prowadzenie katowickiego zakładu. Wtedy także wyszła za mąż za Leonarda Idziaka, który współpracował wcześniej z jej ojcem.
W 1946 roku zmarł Józef Holas, jego córka odziedziczyła zakład i włączyła się w odradzające się po wojnie życie fotograficzne. W 1947 roku wstąpiła do Polskiego Towarzystwa Fotograficznego, a w 1949 roku otrzymała nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki. Została przyjęta do ZPAF 14 marca 1950 roku, a następnie wybrano ją na delegatkę śląskiego środowiska fotograficznego. Włączyła się w tworzenie śląskiego okręgu ZPAF. W 1965 roku została uhonorowana tytułem Artiste Excellence FIAP (Fédération Internationale de l’Art Photographique).

W bogatej twórczości Haliny Holas-Idziakowej ważne miejsce zajmuje fotografia śląskich kopalń i hut. Cykl był realizowany przez kilkanaście lat w czasie pełnego rozkwitu wydobycia w regionie. Została w nich ukazana specyfika śląskiego pejzażu, w którym natura i ludzie zostali wpisani w potęgę przemysłu. Twórczość Haliny Holas-Idziakowej była prezentowana w Muzeum Śląskiem podczas wystawy „Dopełnienie konieczne. Śląskie Fotografki”(13.09-11.11.2012) oraz w Galerii Katowice we współpracy z Muzeum Śląskim, „Doznawanie czasu. Halina Holas-Idziakowa. Fotografia” (2.04-30.04.2014). Kuratorem obu wystaw była Danuta Kowalik-Dura.

Ada Grzelewska

Zachęcamy do zakupu wyjątkowego albumu „Dopełnienie konieczne. Śląskie fotografki”. Ukazuje on twórczość dziesięciu artystek, w tym Haliny Holas-Idziakowej. Śląsk ich okiem stanowi miejsce szczególne, jest miejscem urodzenia lub zamieszkania, inspiracją, tłem i punktem odniesienia dla twórczości. Prace zawarte w niniejszej publikacji powstawały od pierwszych dekad lat powojennych aż do czasów nam współczesnych i tworzą ciekawą kompozycję wypowiedzi budowanych rozmaitymi środkami wyrazu. Obok klasycznych form oglądamy projekty nowe, z całym spektrum nowatorskich działań formalno-treściowych. Takie zestawienie prac, obejmujące swym zakresem klika ostatnich dekad, jest również okazją do analizy ewolucji fotografii jako medium sztuki, jako środka wypowiedzi, po który – co warto dodać – coraz częściej sięgają współczesne pokolenia.

→ przejdź do sklepu