1 sierpnia 1944 roku wybuchło Powstanie Warszawskie. Trwało 63 dni. W walkach wzięli udział również weterani walk na Górnym Śląsku z lat 1919–1921. Powstańcy śląscy mieszkali na terenie Warszawy przed wybuchem II wojny światowej. W latach 1936–1939 na terenie miasta było ich 137, którzy jako zweryfikowani członkowie należeli do Związku Powstańców Śląskich. Część z nich trafiła do stolicy po wrześniu 1939 roku, gdzie znaleźli schronienie. Zdaniem Władysława Sali, pierwszego prezesa Zarządu Głównego Oddziałów Młodzieży Powstańczej, „okupowana i powstańcza Warszawa pełna była Ślązaków, tych rodowitych i tych połączonych ze Śląskiem więzami przyjaźni i współpracy z lat międzywojennych”. Już pod koniec kampanii wrześniowej, z inicjatywy lokalnego Związku Powstańców Śląskich, założono konspiracyjną „Załogę Powstania Narodowego”, znaną również pod nazwą Związku Polski Niepodległej, a na początku października wydano pierwszy numer pisma „Monitor Informacyjny ZPN”. Pod auspicjami powstańców powstały też Kadra Polski Niepodległej, Strażacki Ruch Oporu „Skała” i „Zbrojne Wyzwolenie”. Powstańcy od 1942 roku należeli również do Armii Krajowej, m.in. Górnoślązaczka Anna Czechówna, rodem z podzabrzańskiej Sośnicy. Wchodzili też w skład Delegatury Rządu RP na Kraj, a także różnych partii politycznych.

Trudno jednoznacznie orzec, ilu weteranów powstańczych należało do ruchu oporu na terenie Warszawy, a także ilu wzięło udział w walkach w sierpniu i wrześniu 1944 roku, zarówno w działaniach bojowych, jak i na zapleczu. Byli kurierami i łącznikami, wchodzili w skład służb medycznych (np. Alfred Kolszewski, ps. „Wilczek”), pełnili w końcu funkcje dowódcze, jak np. Franciszek Rataj, były dowódca pułku pszczyńskiego, biorący udział w walkach na Woli, Starym Mieście i Muranowie, czy Remigiusz Grocholski, ps. „Brochwicz”.

• Oto nazwiska niektórych z nich:
  Arczyński Marek Jan
  Białas Franciszek
  Bobkowski Stanisław
  Charlemagne Henryk
  Chwist Bogumił Szczepan
  Ciesielski Stanisław
  Czech Anna
  Dziama Tomasz
  Goldman Roman Tadeusz
  Grobelski Michał
  Gościmski Januariusz Zdzisław
  Jarczewski Tadeusz
  Jarema Euzebiusz Karol
  Kaniewski Szczepan
  Koprucki Józef
  Kostecki Kazimierz
  Leśniewski Stanisław
  Olbromski Antoni Robert
  Opalach Teofil
  Olszowiec Karol
  Pluta Czachowski Kazimierz
  Prztulski Jan
  Saryusz Stokowska Wiktoria
  Śruba Józef
  Sukiennicki Hubert
  Szopiński Stanisław
  Zakrzewski Wacław

Na podstawie: Z. Kapała, Powstańcy śląscy w Powstaniu Warszawskim, „Śląsk”, nr 8 (285) z sierpnia 2019, s. 8–10.