1 września 1939 roku wybuchła II wojna światowa. Najbardziej znaną akcją z początkowych dni kampanii wrześniowej była próba opanowania przez Niemców michałkowickiej kopalni „Michał”, odparta przez wojsko, siły policyjne i Komendę Rezerwową w Katowicach. Funkcjonariusze Policji Województwa Śląskiego brali udział w obronie granicy na całej jej długości. Z oddziałami freikorpsu stoczyli około czterdziestu potyczek. W nocy z 2 na 3 września, zgodnie z rozkazem, policjanci wycofali się z województwa śląskiego, kierując się do Kielc. Zamierzano skierować ich do Warszawy, jednak ostatecznie skierowano do Lublina i dalej w kierunku wschodnim. Od 11 września śląscy policjanci pełnili obowiązki Żandarmerii Wojskowej. Szacuje się, że wśród polskich policjantów w samym tylko wrześniu było ok. 2,5-3 tysięcy poległych i zamordowanych.

17 września na mocy postanowień paktu Ribbentrop-Mołotow Armia Czerwona zaatakowała terytorium Polski. Do niewoli dostało się ćwierć miliona jeńców, wśród których znalazło się 12 tysięcy przedstawicieli Policji Państwowej, a także Policji Województwa Śląskiego.

Dwa dni po sowieckiej agresji wydano rozkaz o utworzeniu punktów zbornych dla internowanych i jeńców. Policjantów kierowano do Ostaszkowa. W lutym 1940 roku przebywało tam prawie 6400 jeńców, głównie policjantów. Sowieci sporządzili listy proskrypcyjne funkcjonariuszy policji, którzy w razie ewentualnego zatrzymania mieli być natychmiast aresztowani. Lista policjantów z terenu przedwojennego województwa śląskiego zawierała 2772 nazwiska. Na początku marca 1940 roku Ławrientij Beria określił w notatce zobozowanych Polaków jako „zadeklarowanych i nie rokujących nadziei na poprawę wrogów władzy sowieckiej”. Na listach śmierci znalazło się m.in. 6316 nazwisk jeńców z Ostaszkowa. Byli to zarówno oficerowie, jak i szeregowi funkcjonariusze. Od początku kwietnia do połowy maja trwało „rozładowanie” obozu w Ostaszkowie. Zwłoki zamordowanych wywożono do Miednoje, gdzie grzebano je w wykopanych wcześniej masowych grobach. Wśród ofiar zbrodni katyńskiej policjanci byli najliczniejszą grupą zawodową. Tym samym cmentarz w tej miejscowości stał się największą nekropolią policyjną na świecie i miejscem, gdzie spoczywa najwięcej powstańców śląskich. Wszak to oni w znacznym odsetku wypełnili szeregi powstałej w 1922 roku Policji Województwa Śląskiego. Wśród pochowanych tam osób zidentyfikowano 1231 funkcjonariuszy policji z województwa śląskiego.

Na podstawie: Z. Gołasz, K. Gwóźdź, Zgładzona formacja. Policja Województwa Śląskiego 1922-1939, Katowice 2019

Tablica informacyjna: „Komisariat Policji Województwa Śląskiego”, 1922-1927.
Biały herb (godło) wg wzoru z lat 1919-1927, zbiory Muzeum Śląskiego w Katowicach

Broszura: „Ustawa i instrukcja służbowa dla Policji Województwa Śląskiego”, Katowice 1922. Nakład Głównej Komendy Policji Wojewódzkiej w Katowicach, drukiem Drukarni Śląskiej w Katowicach, zbiory Muzeum Śląskiego w Katowicach

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pod hasłem #bezprzedawnienia koordynuje kampanię promocyjno-informacyjną, której celem jest dotarcie do możliwe szerokiego grona odbiorców w kraju i zagranicą z przekazem o losach, tragedii i stratach państwa polskiego poniesionych w wyniku II wojny światowej oraz brakiem zadośćuczynienia, który uniemożliwia osiągnięcie prawdziwego pojednania i który do dziś kładzie się cieniem na relacjach ze sprawcami.