Choć wystawa już się zakończyła, ciągle można ją obejrzeć – za pomocą wirtualnego spaceru! Zachęcamy do odbycia internetowej wycieczki po ekspozycji „Zajawka. Śląski hip-hop 1993-2003”.

→ przejdź do wirtualnego spaceru

__________

 

Hip-hop narodził się pod koniec lat 70. XX wieku w środowiskach ubogich Afroamerykanów. Dla większości z nich stanowił często jedyną dostępną formę publicznej wypowiedzi. Dla ludzi żyjących w ubogich dzielnicach amerykańskich metropolii stał się szansą na ich opuszczenie. Przeszczepiony na polski grunt w latach 90. został pozbawiony politycznego wymiaru walki z rasizmem i wykluczeniem. Nie stał się jednak pustą formą i sztuczną kopią swojego amerykańskiego pierwowzoru.

Polski hip-hop był medium, przez które przemówili młodzi ludzie, bardzo często torując sobie tym samym drogę do lepszej pozycji społecznej. Zajawka opowiada o początkach fascynacji nim, pokazuje pierwszą dekadę jego rozwoju, pierwsze próby tworzenia i zmagania się z problemami typowymi dla pionierów każdej nowej dziedziny. Początkowe efekty nierzadko przybierały karykaturalną formę, jednak dla wielu ówczesnych nastolatków były doświadczeniem kształtującym ich późniejsze wybory, gust i światopogląd.

 

Wystawa dla osób od 16 roku życia. Osoby do 16 roku życia mogą wejść na wystawę pod opieką dorosłego opiekuna.

 

_____________________________

Projektem towarzyszącym wystawie „Zajawka. Śląski hip-hop 1993-2003” będzie seans „Migawki naszych wspomnień. Lata 90. na Górnym Śląsku w obiektywie Arkadiusza Goli” prezentowany w fotoplastykonie Muzeum Śląskiego.

 

 

Wydarzenia towarzyszące wystawie „Zajawka. Śląski hip-hop 1993-2003”:

Zapraszamy TUTAJ do zapoznania się z bogatym programem wydarzeń wokół wystawy.

 

https://www.facebook.com/muzeumslaskie/videos/10158472321348032/

Części wystawy:

Świadomość / Kalendarium 1993–2003
Kalendarium wydarzeń z lat 1993–2003 zostało pokazane z perspektywy osoby dorastającej w latach 90., dla której być może bardziej istotne były nowe odcinki programu „YO! MTV Raps”, niż zmieniająca się w Polsce sytuacja polityczna. Tymczasem hip-hop, a w szczególności rap, był głęboko osadzony w czasach bieżących i nierzadko bywał komentarzem do otaczającej rzeczywistości. Dlatego na powstały strumień wspomnień składają się również wydarzenia polityczno-społeczne i kulturalne, które w dużej mierze korespondują z tekstami polskiego hip-hopu. Część z nich w sposób symboliczny pokazuje zamknięcie pewnej epoki oraz przemiany zachodzące w Polsce.

Doświadczenie
Hip-hop jak żadna inna subkultura lat 90. był nastawiony na aktywne działanie. Tradycyjny podział między odbiorcą i wykonawcą zacierał się tu na każdym kroku. Ci pierwsi byli równocześnie twórcami i nierzadko próbowali swoich sił w kilku dziedzinach. Nie było niczym dziwnym spotkanie freestylujących MC przed klubem chwilę po ich występie na jego scenie. Swojego taga posiadał każdy, nawet jeśli nigdy nie zrobił go w miejscu publicznym. Bycie częścią środowiska hip-hopowego było związane ze zdobywaniem doświadczeń w obrębie jego elementów (muzyka – rap, DJ-ing; graffiti; breakdance) oraz z wiedzą na jego temat.

Samowystarczalność
Popularność hip-hopu na świecie jest związana między innymi z łatwością tworzenia każdego z jego elementów. Puszka farby w sprayu jest chyba najprostszym narzędziem malarskim. Do tańczenia break’a wystarczy wygodne obuwie i karton spełniający rolę parkietu. Jednak to na przykładzie muzyki najbardziej widać, jak prostota narzędzi wpływała na aktywność w obrębie hip-hopu. Domowe studia nagraniowe czy okładki nielegali to tylko kilka przykładów kreatywnych rozwiązań wynikających z potrzeby tworzenia.

Codzienność
W Polsce lat 90. szerokie spodnie, za duże bluzy z kapturem, czapki lub bandany na głowach mogły wzbudzać zainteresowanie i bez wątpienia wyróżniały z tłumu ubierającą się w ten sposób młodzież.
Hip-hopowa moda pozwalała na wyrażenie swojej indywidualności względem panujących trendów. Identyfikacja z grupą, której symbolem stały się spodnie typu baggy, ułatwiała rozpoznanie „swojego”, z którym zawsze można było znaleźć wspólny język. Charakterystyczny styl ubierania się był często manifestacją zaangażowania w kulturę hip-hop, która przenosiła się na szkołę, kolegów, rodzinę i całą codzienność.

Widoczność
Naturalną przestrzenią dla hip-hopu było miasto, które stanowiło tło dla działań nastolatków w szerokich spodniach. To w jego kontekście dzieją się historie opowiadane przez raperów, niezależnie od tego, czy chodzi o miłość, imprezę, czy potyczki z policją. Wraz z rozwojem hip-hopu następowało symboliczne zawłaszczanie przestrzeni miejskiej, co dawało z jednej strony poczucie oswojenia rzeczywistości, z drugiej możliwość zaistnienia w niej.
Najbardziej widocznym i ekspansywnym elementem hip-hopu w latach 90. było bez wątpienia graffiti. Często nielegalne, stopniowo pojawiało się nawet na najbardziej eksponowanych ścianach w centrach miast, nieraz konkurując z wszechobecnymi, kolorowymi szyldami i bilbordami. Klatka schodowa, dworzec PKP, toaleta w klubie, osiedlowe garaże czy nawet meblościanka w pokoju były dobrym miejscem, aby zostawić ślad po sobie i stać się widocznym dla innych.

 

Słownik:

b-boy / b-girl – tancerz / tancerka breakdance

breakdance (break) – rodzaj tańca, jeden z elementów kultury hip-hop

beef – jawny konflikt pomiędzy dwoma raperami, składami lub Dj-ami; jego efektem są dissy

baggy – luźne, workowate spodnie, często z obniżonym krokiem

beat / bit – slangowa nazwa rytmicznego podkładu muzycznego w utworach hip-hopowych

crew (ang. załoga) – określenie grupy malującej graffiti, np. US crew, czasami używane również squad

diss – atak słowny na innego rapera lub zespół w postaci utworu muzycznego lub jego fragmentu. Na dissach bardzo często opierają się bitwy freestylowe

DJ – osoba odpowiedzialna za puszczanie muzyki w klubie. W hip-hopie niezwykle ważny członek zespołu, odpowiedzialny również za skreczowanie, często również producent muzyczny. Dj-ing jest uważany za jeden z elementów kultury hip-hop

freestyle – określenie improwizacji w rapie

graffiti – wizualny element kultury hip-hop opierający się na często nielegalnym malowaniu murali, głównie przy użyciu farb w sprayu. Powstałe obrazy najczęściej są oparte na literze, która jest ksywką writera lub grupy

jam graffiti – wspólne malowanie graffiti, na ogół legalne

MC (Master of Ceremony) – raper, wykonawca utworów hip-hopowych

miejscówka – slangowe określenie miejsca spotkań, raczej mające charakter nieformalny. Miejscówką może być osiedlowa ławka, boisko, ale i suszarnia w bloku czy skateshop prowadzony przez znajomego

nielegal – określenie na undergroundowy album nagrywany i rozprowadzony własnym sumptem

panel – podstawowa forma graffiti na pociągu

srebro – potocznie nazywane szybko wykonane graffiti składające się z dwóch kolorów, najczęściej ze srebrnym wypełnieniem, czasami wymiennie z określeniem Throwup

skejt (ang. skate) – określenie osoby jeżdżącej na deskorolce

skrecz (ang. scratch) – dźwięk powstający poprzez poruszanie płyty winylowej do przodu i wstecz pod igłą gramofonu

tag – podpis writera lub grupy malującej (crew)

wholecar – w slangu graffiti zamalowany cały wagon pociągu od góry na dół. Wholetrain to natomiast pomalowany cały pociąg

writer – osoba malująca graffiti

wrzut – w slangu hip-hopowym oznacza pracę graffiti

yard – miejsce, w którym maluje się pociągi

zajawka – słowo pierwotnie oznaczające zwiastun zachęcający do zapoznania się z całością, np. filmu. W latach 90. weszło do języka potocznego jako słowo określające pasję lub chęć zrobienia czegoś. Używane najczęściej przez subkultury związane z deskorolką i hip-hopem

 

Zajawka. Śląski hip-hop 1993–2003 

8.06.2019 – 29.09.2019

Muzeum Śląskie w Katowicach / ul. T. Dobrowolskiego 1 / poziom -4

Kurator: Szymon Kobylarz

Dostępność: Większość multimediów umieszczonych w przestrzeni wystawy ma możliwość podłączenia pętli indukcyjnych dla osób słabosłyszących. Urządzenia są dostępne u opiekuna wystawy.

 

Wernisaż: 7.06.2019 / piątek / godz. 18:00 / Wstęp wolny

Wernisaż będzie tłumaczony na polski język migowy. Będą dostępni także asystenci-audiodeskryptorzy, którzy będą oprowadzać po wystawie osoby niewidome.

Zwiedzanie wystawy w trakcie wernisażu jest bezpłatne. W przypadku zwiedzania wystawy po wernisażu obowiązuje cennik biletów na wystawy czasowe.

W dniu wernisażu będzie możliwość zakupu katalogu do wystawy w promocyjnej cenie obniżonej o 40%!

 

UWAGA – w dniach 7 i 8 czerwca parking zewnętrzny Muzeum Śląskiego będzie zamknięty. Zapraszamy na parking podziemny muzeum bądź parking miejski w Strefie Kultury.

 

Przydatne informacje:

• dojazd do Muzeum Śląskiego
• parkingi w Muzeum Śląskim

Zapoznaj się ze szczegółowymi warunkami korzystania z usług Muzeum Śląskiego.