Muzeum Śląskie w Katowicach obchodzi dziś swoje 95. urodziny! To właśnie 23 stycznia 1929 roku Sejm Śląski zatwierdził ustawę rozpoczynającą się tymi słowami: „W dziesiątą rocznicę odrodzenia niezawisłego Państwa Polskiego, Sejm Śląski, ożywiony wolą wzniesienia trwałego pomnika wiekowej walki polskiego ludu na Śląsku o utrzymanie narodowego bytu i jego dążeń do przywrócenia wspólności życia państwowego w niepodległej Rzeczypospolitej, uchwala na wniosek Śląskiej Rady Wojewódzkiej utworzyć Muzeum Śląskie”.
Do najcenniejszych zbiorów Muzeum Śląskiego należą kolekcje: malarstwa polskiego sprzed i po 1945 roku (w której znajdują się prace m.in. Józefa Chełmońskiego, Artura Grottgera, Tadeusza Makowskiego, Jacka Malczewskiego, Jana Matejki, Józefa Mehoffera i Stanisława Wyspiańskiego), sztuki nieprofesjonalnej, fotografii artystycznej i dokumentalnej, plakatu polskiego oraz bogate zbiory etnograficzne i z zakresu polskiej plastyki scenicznej.
Zachęcamy do zapoznania się z historią Muzeum Śląskiego:
1929 Rozpoczęcie działalnosci
Uchwała Sejmu Śląskiego o formalnym powołaniu Muzeum Śląskiego oraz ogłoszenie pierwszego konkursu na budowę nowego gmachu Muzeum Śląskiego (żadnego projektu nie przyjęto do realizacji).
Pierwszym dyrektorem muzeum był Tadeusz Dobrowolski. Jako organizator i autor koncepcji programowej instytucji rozpoczął gromadzenie pierwszych eksponatów, w tym: strojów ludowych, wyrobów rzemiosła artystycznego, obrazów oraz kolekcji sztuki sakralnej.
Oficjalnie Muzeum Śląskie rozpoczęło swoją działalność dnia 23 stycznia 1929 roku, a już w maju tego samego roku udostępniono pierwsze wystawy, które były eksponowane na piątym piętrze gmachu Urzędu Wojewódzkiego i Sejmu Śląskiego.
1936 Budowa przedwojennej siedziby Muzeum
Opracowanie statutu Muzeum Śląskiego oraz rozpoczęcie prac nad projektem siedziby Muzeum – jednego z najnowocześniejszych w ówczesnej Europie gmachu Muzeum Śląskiego, którego autorem był Karol Schayer.
Niestety mimo zakończenia prac budowlanych w 1939 roku, budynek nie doczekał się oficjalnego otwarcia. Zakończenie prac zbiegło się z wybuchem II wojny światowej i zamiast otwarcia była grabież symbolu polskości dokonana przez hitlerowców. Część zbiorów, którą udało się ocalić przed zniszczeniem przewieziono do Oberschlesisches Landesmuseum w Bytomiu, dzisiejszego Muzeum Górnośląskiego.
1940 Planowane otwarcie Muzeum
1941-44 Rozbiórka gmachu Muzeum Śląskiego przez okupanta
1981 Powstanie Społecznego Komitetu Odbudowy Muzeum Śląskiego
1984 Restytucja Muzeum Śląskiego
Restytucja Muzeum Śląskiego nastąpiła w grudniu 1984 roku. Tymczasową siedzibą muzeum został budynek dawnego hotelu z przełomu XIX i XX wieku, położony przy al. W. Korfantego 3, a dyrektorem został dr Lech Szaraniec. Adaptacja czteropiętrowego gmachu trwała do 1992 roku, kiedy to udostępniono ostatnie sale ekspozycyjne.
W 1988 roku, cztery lata po restytucji Muzeum Śląskiego, powróciła do Katowic przechowywana w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu część przedwojennych zbiorów placówki, w tym najcenniejsza kolekcja obrazów polskiego malarstwa dawnego, która dziś eksponowana jest na wystawie stałej w Galerii sztuki polskiej 1800–1945.
1986 Grunt przy ul. Ceglanej
Zapewnienie przez Miasto Katowice gruntu przy ul. Ceglanej na siedzibę nowego Muzeum Śląskiego, zwieńczone formalną darowizną gruntu w 2002 roku.
Ogłoszenie drugiego konkursu na budowę nowego gmachu Muzeum Śląskiego – zwycięzcą został Jan Fischer, prace projektowe trwały do 1990 roku.
1999 Komitet Budowy Nowego Gmachu MŚ
Rozpoczęcie działalności Komitetu Budowy Nowego Gmachu Muzeum Śląskiego w Katowicach.
2004 Rozpoczęcie procesu inwestycyjnego
Maj – zainicjowanie w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego prac nad przygotowaniem procesu inwestycyjnego budowy nowego gmachu Muzeum Śląskiego.
Grudzień – porozumienie w sprawie zamiany nieruchomości przy ul. Ceglanej, przeznaczonej pod budowę Muzeum Śląskiego, na działki po byłej kopalni „Katowice”, zawarte pomiędzy Województwem Śląskim, Katowickim Holdingiem Węglowym SA, Spółką Restrukturyzacji Kopalń SA w Katowicach oraz Muzeum Śląskim w Katowicach.
2005 Koncepcja funkcjonalno-przestrzenna
Przekazanie terenu dawnej kopalni „Katowice” pod budowę Muzeum Śląskiego, co otworzyło drogę do prac przedprojektowych i projektowych nowego gmachu.
Styczeń – publiczna dyskusja na temat wizji nowego Muzeum Śląskiego – warsztaty organizowane przez Marszałka Województwa Śląskiego, których celem było wypracowanie wytycznych programowych i przestrzennych nowego Muzeum Śląskiego.
Lipiec – ogłoszenie konkursu na wykonanie koncepcji funkcjonalno-przestrzennej nowego gmachu Muzeum Śląskiego.
Grudzień – ogłoszenie wyników konkursu – uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego pod budowę kompleksu nowego Muzeum Śląskiego w Katowicach.
2006 Międzynarodowy konkurs architektoniczny
Wrzesień – Zarząd Województwa Śląskiego przyjmuje projekt Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007–2013 wraz z listą projektów o znaczeniu regionalnym do realizacji z funduszy europejskich. Na liście dużych projektów przedłożonych Komisji Europejskiej znalazła się „Budowa nowego gmachu Muzeum Śląskiego w Katowicach”.
Październik – ogłoszenie międzynarodowego konkursu z zakresu projektowania architektoniczno-budowlanego, na wykonanie koncepcji architektonicznej nowego gmachu Muzeum Śląskiego.
Listopad – podpisanie porozumienia w sprawie współdziałania na rzecz budowy nowego gmachu Muzeum Śląskiego w Katowicach pomiędzy Województwem Śląskim, Miastem Katowice i Muzeum Śląskim.
2007 Wyniki konkursu
Czerwiec – ogłoszenie wyników międzynarodowego konkursu na wykonanie koncepcji architektonicznej nowego gmachu Muzeum Śląskiego, w którym zwycięża praca autorstwa Riegler Riewe Architekten z Grazu.
Listopad – uzyskanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego dla budowy nowej siedziby Muzeum Śląskiego.
2008 Rozpoczęcie prac projektowych
Luty – zakończenie negocjacji i uroczyste podpisanie umowy na wykonanie projektu nowej siedziby Muzeum Śląskiego z pracownią Riegler Riewe Architekten z Grazu, laureatem pierwszej nagrody w konkursie i rozpoczęcie prac projektowych.
Kwiecień – podpisanie umowy z inżynierem kontraktu, firmą ECM Group Polska Sp. z o.o. z Warszawy, pełniącej rolę inwestora zastępczego i nadzoru inwestorskiego na etapie przygotowania i realizacji projektu.
2009 Pozwolenie na budowę
Maj – uzyskanie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych dla planowanej inwestycji.
Wrzesień – zatwierdzenie projektu budowlanego oraz uzyskanie pozwolenia na budowę nowej siedziby Muzeum Śląskiego.
2010 Przetarg na wybór generalnego wykonawcy robót
Kwiecień – ogłoszenie przetargu ograniczonego na wybór generalnego wykonawcy robót.
Maj – przekazanie wniosku aplikacyjnego do Komisji Europejskiej celem potwierdzenia wkładu finansowego ze środków Unii Europejskiej.
Sierpień – podpisanie umowy o dofinansowanie projektu budowy nowej siedziby Muzeum Śląskiego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013
Grudzień – ogłoszenie wyboru generalnego wykonawcy, którym zostało polsko-hiszpańskie konsorcjum firm Budimex SA z Warszawy i Ferrovial Agroman SA z Madrytu.
2011 Rozpoczęcie budowy
Luty – maj – realizacja przygotowawczych prac budowlanych takich jak m.in. wyburzenia, roboty instalacyjne, droga wewnętrzna.
Maj – uzyskanie Decyzji Komisji Europejskiej o przyznaniu dofinansowania do realizacji projektu ze środków Unii Europejskiej.
Czerwiec – podpisanie umowy z generalnym wykonawcą nowej siedziby Muzeum Śląskiego i rozpoczęcie budowy nowej siedziby Muzeum Śląskiego.
2012 Konkurs na projekt wystawy stałej historii Górnego Śląska
Czerwiec – ogłoszenie międzynarodowego konkursu na scenariusz wystawy stałej dotyczącej historii Górnego Śląska w nowej siedzibie Muzeum Śląskiego.
Październik – obrady sądu konkursowego i ogłoszenie wyników konkursu na scenariusz wystawy stałej – zwycięzcą zostaje praca autorstwa firmy AdVenture z Katowic.
Grudzień – opracowanie koncepcji zagospodarowania dla północnego terenu byłej kopalni Katowice wraz z rewitalizacją zabytkowych obiektów poprzemysłowych.
2013 Zakończenie budowy i pozwolenie na użytkowanie
Czerwiec – zakończenie budowy nowej siedziby Muzeum Śląskiego przez generalnego wykonawcę, zgłoszenie obiektu do odbiorów technicznych.
Czerwiec – sierpień – procedury odbiorowe zakończone wystawieniem świadectwa przejęcia robót.
Sierpień – zakończenie negocjacji i podpisanie umowy na wykonanie projektu wystawy stałej historii Górnego Śląska, rozpoczęcie prac projektowych.
Wrzesień – uzyskanie pozwoleń na budowę dla adaptacji kolejnych budynków zabytkowych oraz złożenie wniosku o dofinansowanie do programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego w ramach środków Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2009–2014
Październik – uzyskanie pozwolenia na użytkowanie obiektu nowej siedziby Muzeum.
2014 Rozpoczęcie II etapu rewitalizacji
Styczeń – przejęcie obiektu od generalnego wykonawcy do użytkowania przez Muzeum Śląskie.
Marzec – rozpoczęcie przenoszenia działów Muzeum do nowej siedziby.
Sierpień – zakończenie prac projektowych i ogłoszenie przetargu ograniczonego na realizację wystawy stałej historii Górnego Śląska.
Wrzesień – podpisanie umowy o dofinansowanie II etapu rewitalizacji terenu byłej kopalni „Katowice” ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego na lata 2009-2014. Projekt obejmuje rewitalizację dawnych budynków łaźni głównej i stolarni wraz z budową niezbędnej infrastruktury i zagospodarowaniem terenu.
2015 Otwarcie dla zwiedzających
Styczeń – czerwiec – wyposażanie obiektu oraz realizacja pięciu wystaw stałych i dwóch wystaw czasowych w nowej siedzibie Muzeum Śląskiego.
Kwiecień – rozpoczęcie robót budowlanych w ramach II etapu rewitalizacji przy adaptacji budynków łaźni głównej i stolarni
Czerwiec – festiwal otwarcia nowej siedziby Muzeum dla zwiedzających.
2017 Finał II etapu rewitalizacji
Maj – otwarcie zrewitalizowanego budynku stolarni
Wrzesień – otwarcie zrewitalizowanego budynku łaźni głównej
2018 Zamknięcie siedziby przy Al. Korfantego
Kwiecień – przeniesienie pozostałych działów Muzeum Śląskiego do siedziby przy ul. T. Dobrowolskiego w Strefie Kultury.
Maj – oficjalne pożegnanie siedziby przy Al. Korfantego 3 podczas Nocy Muzeów
2019 90-lecie Muzeum Śląskiego
23 stycznia 2019 – rocznica 90-lecia istnienia zbiorów Muzeum Śląskiego
31 stycznia 2019 – uroczysty koncert w siedzibie NOSPR w Katowicach z okazji 90. rocznicy powstania Muzeum
31 stycznia 2019 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” dla Muzeum Śląskiego nadany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Pozostałe Aktualności, Wszystkie
See the Sound / warsztaty animacji poklatkowej
Muzeum Śląskie i Fundacja Wielki Człowiek zapraszają na warsztaty animacji poklatkowej, które odbędą się w dniach 10-12 maja.
Noc Muzeów 2024 // opis i program wydarzenia
18 maja zapraszamy na Noc w Muzeum Śląskim!
Wystawa akwareli Anny Żółkowskiej
Serdecznie zapraszamy na otwarcie wystawy prac Anny Żółkowskiej, naszej zmarłej niedawno koleżanki, która w wolnych chwilach malowała akwarele.